ΓΙΑ ΕΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

(του Γιάννη Μπάρτζη)

Έφτασε λοιπόν και το πολυπόθητο καλοκαίρι. Λίγες μέρες απόμειναν ακόμα για σχολική δουλειά κι ύστερα ... αντίο τσάντα και γεια σου μαυροπίνακα! Όλα εκείνα που μας «παίδευαν» εννιά ολάκερους μήνες, μολύβια, χάρακες, τετράδια, διαβήτες, μοιρογνωμόνια, κανόνες, ορθο­γραφίες, ιστορίες, χάρτες,
 γεωγραφίες, δάσκαλοι και δασκάλες με τις φωνές και τα νευράκια τους, με τα παινέματα και τις απειλές τους, με τους βαθμούς τους, με τους νόμους τους και τους κανονισμούς τους, όλα, όλα, μένουν πίσω στο διάβα του χρόνου, στοιχεία αναμνήσεων πια, άλλοτε καλών κι άλλοτε λιγότερο ευχάριστων.

Κι έρχεται το καλοκαίρι! Αυτό μάλιστα, είναι μια εποχή ... όνομα και πράμα. Από το όνομα κατα­λαβαίνεις τι σόι εποχή είναι:

«Καλός καιρός». Και είναι «κα­λός» καιρός, αφού έχει συνέχεια ήλιο σ' έναν ουρανό καταγάλανο κι ασυννέφιαστο. Είναι καλός καιρός, αφού δε μας στεναχωρεί με αγωνίες μαθημάτων ούτε μας κουράζει με διαβάσματα, δε ζητάει πρωινό ξύπνημα από μας και είναι οι μέρες του διαθέσιμες μονάχα για παιχνίδια, μπάνια, ποδήλατο, εκδρομές, παρέες κλπ. κλπ.

Αυτά σκεφτόμουνα και παραμίλαγα μονάχος. Ο παππούς μου όμως, που από τ' ανοιχτό παρά­θυρο με παρακολουθούσε και δεν έχασε τίποτα από τον ενθουσιώδη μονόλογο μου, μου φώναξε γελώ­ντας δήθεν καλοκάγαθα.

- Χρησιμοποίησες πολύ ωραίες λέξεις, φίλε μου, (έτσι με λέει πά­ντα ο παππούς), αλλά λαθεύεις λίγο στην εξήγηση τους. Και πριν προλάβω καν να εκφρά­σω ένα ξάφνιασμα για την απρό­σμενη παρέμβαση του, συνέχισε:

- Σωστά είπες ότι στο σχολείο όλους αυτούς τους μήνες σας  «παίδευαν» οι δάσκαλοι και τα βι­βλία και τα μολυβοκόντυλα. «Παιδεύω» στην παλαιότερη γλώσσα μας σημαίνει «μορφώνω», «καλλιεργώ και βελτιώνω το πνεύμα, το σώμα και το χαρακτή­ρα». Έτσι βγήκαν τα παράγωγα «παιδεία», «εκπαίδευση», «εκπαι­δευτικός» κ.τ.λ.

Εσύ λέγοντας ότι σας «παίδευαν» στο σχολείο, εννοείς ότι σας τα­λαιπωρούσαν και σας κούραζαν. Το σωστό είναι ότι σας έκαναν καλύτερους ανθρώπους, σας εκπαίδευαν επί εννέα μήνες όχι και τόσο ολάκερους. Κάτι με τα Σαββατοκύριακα, κάτι με τις μεγαλογιορτάδες, τις απεργίες, τα τριήμερα και τα δεκαπενταήμερα.... σκάρτους έξι μήνες δουλέ­ψατε και φέτος.

- Μα ... πήγα να αρθρώσω εγώ διαμαρτυρία.

Απτόητος όμως ο παππούς συνέ­χισε, κάνοντας μου και νόημα με το χέρι να σταματήσω, σαν να ή­τανε σταθμάρχης στα τρένα.

- Πάμε τώρα, φίλε μου, στο καλο­καίρι, που το είπες «καλό» για το 'να και για τ' άλλο, για τον ύπνο, για τις βόλτες, για τις συντροφιές και τα τοιαύτα. Για την τεμπελιά δηλαδή...

- Μα, παππού ... προχώρησα πε­ρισσότερο τη διαμαρτυρία μου. Πρόλαβα να αρθρώσω δύο ολό­κληρες λέξεις μ' ένα κόμμα ενδιά­μεσα. Και πάλι όμως το σήμα του ... σταθμάρχη μου έκοψε τη φόρα.

- Καλοκαίρι θα πει «καιρός για το καλό», καιρός για να κάνουμε και κάτι καλό, τελοσπάντων! Εδώ πήρε να θυμώνει ο παππούς, ίσως γιατί καταλάβαινε ότι κι εγώ καταλάβαινα πως δεν υπάρχει λε­ξικό που να δίνει στη λέξη «καλο­καίρι» τέτοια εξήγηση. Όμως συ­νέχισε ορμητικότερος μετά από μια μικρή παύση:

- Είναι ένα σωρό πράγματα «κα­λά» που μπορείς να κάνεις, για να είναι «καλό» το καλοκαίρι σου.

- Δηλαδή; ρώτησα εγώ, λες και δεν ήξερα τι ήθελε να πει ο παππούς.

- Να, πρώτα απ' όλα θα έχεις και­ρό να βοηθήσεις και λίγο τους γο­νείς σου στις δουλειές του σπιτι­ού, στον κήπο, στις γλάστρες, στο συγύρισμα της αποθήκης, στην τακτοποίηση του δωματίου σου. Τώρα που η δικαιολογία: «έχω διάβασμα» δε θα περνάει, δώσε πρόθυμα και με δική σου πρωτο­βουλία ένα χεράκι όπου κι όσο μπορείς, χωρίς να σου το ζητή­σουν. Να συμμεριστείς τους κό­πους και τις έγνοιες τους. Όχι μόνο να παίρνεις από τους ανθρώπους που σε φροντίζουν και σ' αγαπούν, αλλά να δίνεις κι εσύ κάτι από τον εαυτό σου. θέλησα να μαλάξω το θυμό που τον είχε συνεπάρει και για να του δείξω ότι εμείς «η νέα γενιά» όπως ο ίδιος μας αποκαλεί δεν είμαστε και τόσο άχρηστοι όσο μας νομίζει, του είπα με προσποι­ητή χαρά.

- Μόλις πάρω το ενδεικτικό μου, παππού, την άλλη κιόλας μέρα θα βάψω τα κάγκελα και την εξώπορ­τα στην αυλή. θέλω να το κάνω σαν έκπληξη στη μαμά και στον μπαμπά. Εσύ ίσα που θα μου δεί­ξεις λίγο και θα φύγεις. Εντάξει;

Τα 'χασε ο παππούς. Τον αιφνι­δίασα. Αναπάντεχη η πρόταση μου τον έκανε και κοντοστάθηκε. Άλλαξε ύφος. Το πάνω χείλη του τρεμόπαιξε, έτσι που κάνει μόνο όταν συγκινείται βαθιά.

- Θα σου δείξω εγώ, μου είπε μ' ενθουσιασμό. Εγώ θα σου αγορά­σω και το χρώμα και τα πινέλα και το νέφτι. Μπράβο για την ιδέα σου. Και ξέρεις κάτι;

- Τι είναι παππού;

- Για να γίνει ακόμα καλύτερο το φετινό καλοκαίρι, μάζεψε και τους φίλους σου και κανονίστε μια μέρα, δύο, απ' το πρωί να δουλέψετε όλοι μαζί να βάψετε την παιδική χαρά της γειτονιάς μας. Τα 'φαγε η σκουριά τα σίδερα κι είναι μια θλίψη να τη βλέπεις έτσι εγκαταλειμμένη.

- Ωραία ιδέα, παππού, θα το γλεντήσουμε με τα παιδιά!

- Θα μαζέψω εγώ ρεφενέ κι από τους άλλους στο καφενείο λεφτά, για να πάρουμε χρώματα κόκκι­να, πράσινα, κίτρινα, μπλε. Να τα βάψετε όλα χαρούμενα, να ζωγραφίσετε και λουλούδια και πουλιά και ήλιους.

- Θα βάψουμε και τη μάντρα, παππού (με συνεπήρε κι εμένα ένας πρωτόγνωρος ενθουσια­σμός) και θα μαζέψουμε με φτυάρια όλες τις ακαθαρσίες και το σκουπιδαριό. Στο υπόσχομαι, παππού. Τούτο το καλοκαίρι θα τα κάνουμε όλα αυτά με τους φίλους μου μαζί. Χάρηκε στ' αλήθεια ο παππούς κι ένα δύο δάκρυα που θάμπωσαν τα μάτια μου και τον ανάγκασαν να τα σκουπίσει με το πάνινο μαντίλι του, μάλλον δεν ήταν από σκόνη..­.

Η ιδέα της συνεργασίας για κοινό έργο, για κοινό σκοπό, ξέρω ότι πάντα τον συγκινεί και τον ενθουσιάζει.

- Κι αφού γίνει αυτό, είπε πιο ζωηρά, αλλάζοντας ατμόσφαιρα, θα πρέπει να θυμάσαι ότι το καλοκαίρι προσφέρεται και για εξωσχολικό διάβασμα. Υπάρχουν θαυμάσια βιβλία που σε καρτε­ρούν να σου πλουτίσουν το πνεύ­μα, να σου προσφέρουν χαρές και συγκινήσεις, να σου αγγίξουν το συναίσθημα. Τα βιβλία του καλο­καιριού, οι καλύτεροι σου φίλοι, θα συνεχίσουν το έργο της «παι­δείας» για σένα και θα σε μορφώ­σουν ολόπλευρα. 

- Εντάξει, παππού, (του είπα τότε εγώ, προσπαθώντας να τον κάνω να έρθει με τα νερά μου, μ' ένα ύφος τόσο καλοπροαίρετο και τό­σο πειθήνιο, που ειλικρινά... δε με αναγνώριζα), θα διαβάσω και βι­βλία. Ήδη έχω ετοιμάσει έναν κα­τάλογο με τα πιο αξιόλογα βιβλία που μας πρότεινε ο δάσκαλος μας για τις διακοπές.

Όμως μη μου πεις ότι «καλοκαί­ρι» είναι μόνο δουλειά και διάβα­σμα. Είναι κι άλλα πράγματα, όπως…

 ­Και ήθελα να πω: παιχνίδι, κολύ­μπι, ποδήλατο, βόλτες.... Αλλά μ' έκοψε απότομα κατά τη συνήθεια του ο παππούς μου λέγοντας:

- Ναι, φυσικά, έχεις δίκιο. Είναι κι άλλα τα καλά του καλοκαιριού. όπως κεράσια, καρπούζια, στα­φύλια, ροδάκινα...