ΕΘΙΜΑ ΛΑΖΑΡΟΥ -ΒΑΪΩΝ

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

Το Σάββατο πριν τη Μ. Εβδομάδα είναι αφιερωμένο στην Ανάσταση του Λαζάρου. Στο χωριό μας το Σταυρό Ημαθίας τα κορίτσια ντυμένα «Λαζαρίνες» τραγουδούν τα κάλαντα. Μαζεύουν  λουλούδια και στολίζουν καλαθάκια και με αυτά γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν:

Ήρθε ο Λάζαρος ήρθα τα βάγια.

Ήρθε κι ο Χριστός να πούμε τ΄Άγια.

Ήρθε ο Χριστός από την Καισαρεία.

Εκεί έβρισκε Μάρθα και Μαρία.

-       Μάρθα, πού ‘ναι ο Λάζαρος ο αδερφός σας, φίλος του Χριστού και ιδικός μας; Λέγε αφέντη μου, που είναι απεθαμένος και με τους νεκρούς ανταμωμένος.

-       Ας υπάγουμε να τον ιδούμε και στον τάφο του να λυπηθούμε.

Λέγε Λάζαρε, τι είδες στον κάτω κόσμο που επήγες;

Είδα φόβους, είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους, όσα φύλλα έχει ο κίσαρας και η πόλη παραθύρια.

Τόσα καλά να δώσει ο θεός εδώ που τραγουδούμε. Και τη Λαμπρή, την Πασχαλιά καλόκαρδοι να βρούμε.

Οι νοικοκυραίοι δίνουν στις Λαζαρίνες φρούτα, χρήματα ή φαγώσιμα.

(ΔΙΗΓΗΣΗ ΜΟΥΤΑΦΊΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ , ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ  ΕΥΓΕΝΙΟΣ)

Το Σάββατο του Λαζάρου γιορτάζουμε την   ανάστασή του. Υπάρχουν πολλά έθιμα για αυτή τη μέρα. Π.χ. Τα κορίτσια (μόνο κορίτσια), οι λεγόμενες «Λαζαρίνες» παίρνουν τα καλάθια τους, που τα έχουν ήδη στολισμένα. Τριγυρνάνε στις γύρω γειτονιές και ψέλνουν τα κάλαντα.

Ξύπνα Λάζαρε,  ήρθαν τα βάγια

Ήρθε κι Κυριακή, που τρων τα ψάρια

Σήκω, Λάζαρε, και μην κοιμάσαι

Ήρθ’ η μάνα σου απ’ την πόλη….

ΜΑΡΙΑ Τ.

Το Σάββατο του Λαζάρου, το έχει περιβάλει  ο λαός μας με όμορφα έθιμα. Ένα από αυτά είναι τα κάλαντα του Λαζάρου. Τα κάλαντα αυτά τραγουδούν μόνο κορίτσια οι λεγόμενες «Λαζαρίνες». Από την προηγούμενη μέρα έχουν μαζέψει λουλούδια και με αυτά έχουν στολίσει καλαθάκια. Με αυτά τα καλαθάκια γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και λένε τραγούδια. Οι νοικοκυραίοι τις κερνούν φρούτα, διάφορα φαγώσιμα ή χρήματα.

ΚΩΣΤΑΣ ΝΤ.

Το Σάββατο του Λαζάρου οι νοικοκυρές έκανα μικρά ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου. Στη ζύμη έβαζαν μέλι, καρύδια, σταφίδες κ.ά. Το έθιμο λέει ότι όποιος δεν πλάσει Λαζαράκια δεν θα χορτάσει ψωμί.

Οι αρραβωνιασμένες έκαναν λαζαράκια σε ανθρώπινο μέγεθος, τα οποία τα έστελναν στο μέλλοντα σύζυγο.

ΧΡΗΣΤΟΣ

ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

Την Κυριακή των Βαΐων όλοι οι χριστιανοί πηγαίνουν στην εκκλησία για τη Θεία λειτουργία. Στο τέλος της λειτουργίας ο παπάς μοιράζει στους πιστούς τα κλαδιά από βαγιά. Οι πιστοί τα κλαδιά αυτά τα βάζουν στο εικονοστάσι του σπιτιού τους. Το μεσημέρι στο τραπέζι όλοι τρώνε ψάρι.

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ

Την ημέρα των Βαΐων  στους βυζαντινούς χρόνους τελούταν ο λεγόμενος «περίπατος του αυτοκράτορα». Η πομπή ξεκινούσε από τα ανάκτορα. Συμμετείχε ο αυτοκράτορας  κρατώντας την εικόνα του Χριστού, πλαισιωμένος από το ιερατείο και κατέληγε στην Αγιά Σοφιά. Της αυτοκρατορικής αυτής πομπής προηγούνταν ο λαμπαδάριος ο οποίος έψελνε «Εξέλθατε έθνη και θεώσασθε σήμερον τον βασιλέα των ουρανών….» 

ΒΙΚΥ

Στη Τήνο, την Κυριακή των Βαΐων, τα παιδιά τριγύριζαν στους δρόμους κρατώντας μαζί με το στεφάνι τους την “αργινάρα”, μια ξύλινη ή και σιδερένια ροκάνα που τη στριφογύριζαν με δύναμη.  Μέσα σε εκκωφαντικό θόρυβο κατέληγαν στη θάλασσα, όπου πετούσαν στο στεφάνι στο νερό.

ΚΩΣΤΑΣ Σ. 

Το έθιμο των Βαΐων είναι ο στολισμός των εκκλησιών με βάγια, ενώ μετά τη λειτουργία ο παπάς ευλογεί και δίνει στους πιστούς σταυρούς από βάγια τους οποίους βάζουμε στο εικονοστάσι. Ακόμα την Κυριακή των Βαΐων τρώμε ψάρι.

ΘΑΛΕΙΑ